بایدها و نبایدهای مهم تربیت فرزندان 11 سپتامبر 2016
وقتي تصميم ميگيريد كه صاحب فرزند شويد، در واقع مسووليت سنگين و بلندمدت تربیت او را پذيرفتهايد. تربیت به معني تعليم دادن و پروراندن است. وقتي فرزندان خود را تربیت ميكنيد، به آنها ميآموزيد چگونه رفتار كنند. يعني شما با قانونگذاري و اعمال انضباط به آنها كمك ميكنيد تا تكليف خود را بدانند. اين مساله احساس امنيت و آرامشخاطر آنان را افزايش ميدهد و از آنجايي كه كودكان دوست دارند احساس كنند والدينشان از آنان راضي هستند با ارايه توجه و محبت مناسب از سوي خانواده گام مهمي در ارتقاي بهداشت روان كودك و اطرافيان برداشته ميشود.
كودك بدون مشكل وجود ندارد ولي مشكلات كودكان قابل درمان است. نكته مهم نحوه برقراري اصول تربيتي است. چنانچه اصول تربیت اشتباه باشد يا با خشونت و بيتفاوتي ارايه شود، كودك آن را نميپذيرد. يك خانواده خوب بايد بتواند تربیت و انضباط را به نحوه شايستهاي برقرار كند. در تربيت فرزندان مانند هر كار ديگر با مشكلاتي روبهرو خواهيم شد. اگر والدين از روشهاي صحيح تربيتي آگاه باشند، با تمرين و به مرور زمان تجربه و مهارت آنان افزايش خواهد يافت و در تربيت فرزندشان موفقتر خواهند بود.
قطعا موارد زيادي وجود دارد كه دوست داريد به فرزندان خود بياموزيد ولي هيچ رفتاري با يكبار آموختن به دست نميآيد و آنان نيز هميشه براي فرا گرفتن آمادگي ندارند. آموزش نياز به وقت، حوصله و موقعيتشناسي دارد. اگر والدين در اين كار پشتكار نداشته باشند، خسته و بيحوصله شوند يا از كوره در روند، احترام خود را نزد فرزندان از دست خواهند داد. در اين صورت فرزندان به خواستههاي آنها بيتوجه خواهند شد و خود را موظف به انجام آنها نخواهند دانست. تربیت مسووليتي يك روزه نيست، آرامش، پايداري و مقاومت ميخواهد و تا زماني كه يك اصل تربيتي حاصل شود، فرزند شما بارها اشتباه خواهد كرد. بنابراين در كوتاهمدت نميتوان انتظار پيشرفت زيادي داشت.
مشكلات كودكان معمولا يكشبه حل نميشود و تغييرات در كودكان و بالغان تدريجي، آرام و مرحله به مرحله صورت ميگيرد. برخي والدين وقتي در تغيير عادات و رفتارهاي فرزندشان به مشكل برميخورند، به سرعت آشفته و نااميد ميشوند و اعتماد به نفس خود را از دست ميدهند. حال آنكه بايد به پيشرفتهاي كوچك و تدريجي فرزندشان توجه كنند زيرا كليد پيشرفتهاي بزرگ، تشويق پيشرفتهاي كوچك است.
فرزند شما ممكن است مشكلات متعددي داشته باشد ولي اگر شما بخواهيد همه موارد را باهم اصلاح كنيد، هرگز موفق نخواهيد شد. براي موفقيت بايد تنها يك مشكل را در نظر بگيريد و پس از حل آن به نوبت به مشكل ديگري بپردازيد. هدفتان را با كلمات سادهاي كه براي كودك قابل فهم باشد برايش توضيح دهيد و به او بگوييد در اين مورد خاص دقيقا چه انتظاري از او داريد، مثلا: ميخواهم قبل از آمدن سر سفره دستهايت را صابون بزني! سپس به پيشرفتهاي هرچند كوچك كودك در راه اصلاح رفتارش دقت كنيد، مثلا: قبلا اصلا صابون نميزده و حالا يكمرتبه صابون زده است، هرچند توقع ما چهار مرتبه صابون در روز باشد و با واكنشهاي مثبت و تحسينآميز به او بفهمانيد كه رفتارش مناسب و مورد پسند است.
اهداف خود را متناسب با سن، شخصيت، توانايي، رشد عقلي و شرايط محيطي فرزندتان تعيين كنيد. همه كودكان در يك سن خاص وارد مرحله مشابهي نميشوند و ميزان آموزشپذيري آنها نيز به يك ميزان نيست. با توجه به اينكه همه افراد يكجور نيستند و موقعيتها نيز متفاوت است يك راهحل قطعي و مستقل براي هر مشكلي وجود ندارند. راهحلي كه امروز در مورد فرزندتان موثر است، ممكن است فردا تاثيرش را از دست بدهد يا روشي كه براي يكي از كودكانتان جواب ميدهد، شايد براي ديگري بيفايده باشد. اگر حوصله كنيد، ميتوانيد حتي روشهاي ابتكاري و موثرتري خلق كنيد كه بنا به شرايط خاص شما طراحي شده باشد.
و در نهايت آنكه موفقيت والدين در تغيير رفتارهاي كودك نيازمند هماهنگي بين پدر و مادر است. پيش از هر اقدامي، رفتارهايي را كه ميخواهيد اصلاح كنيد، دقيقا مشخص كنيد و براي رفع آن برنامهاي هماهنگ طراحي كنيد. شما و همسرتان بايد پيش از دست زدن به هر كاري در مورد كودكتان اتفاقنظر داشته باشيد. وقتي تصميم خود را گرفتيد و روي برنامه اجرايي توافق كرديد، هر دو هماهنگ و يكسان عمل كنيد.
همچنین در زیر میتوانید ۴۰ نکته مهم تربیتی کودکان را به ترتیب بخوانید :
۱- هدیه را اول به دختر بدهید.
۲- با طفل خود بازی کودکانه بکنید.
۳- اطفال را بخاطر گریه هاشان نزنید زیرا تا مدتی گریه شهادت به وحدانیت خداوند، شهادت به نبی اکرم و دعا برای والدین است.
۴- فرزندان خود را ببوسید. پس همانا برای هر بوسیدن درجه ای در بهشت است.
۵- با سلام کردن به فرزندتان به او شخصیت دهید.
۶- کودک را در کارهای کودکانه خود تمسخر نکنید. کارهایش را احمقانه نخوانید.
۷- فرزند را زیاد امر و نهی نکنید تا جرات پیدا کند و در بزرگسالی نافرمان شود.
۸- به فرزندان خود شخصیت دهید.
۹- به وعده خود وفا کنید.
۱۰- برای تربیت جنسی کودکان، پدر و مادر باید نخست به فرزندان بیاموزند که سرزده وارد اتاق نشوند و اجازه بگیرند. در این راستا مادران دقت کنند هنگام نظافت بچه ها و نوزادان، کودکی دیگر بخصوص همجنس نظاره گر نباشد. از زمان خردسالی با اندام تناسلی و ران ها و سینه های طفل بازی نکنید.
نباید فرزندان را در محیط های خلوت، تنها با دیگری خصوصا خواهر و برادر آزاد گذاشت.
دختر ۶ ساله را مرد نامحرم بر دامن ننشاند و نبوسد.
نباید اندام دختر بچه ها در برابر دیگران عریان باشد.
در کودکان عشق و علاقه به نماز را ایجاد کنیم.
در سنین بالاتر از بلوغ و نشانه هایش دختر و پسر را آگاه کنیم.
۱۱- لوس کردن، کودکان را موجوداتی ضعیف و بی اراده بار می آورد.
۱۲- کودک را تحقیر نکنید.
۱۳- برای کودکان خود دعا کنید.
۱۴- تذکرات را با ملایمات بیان کنید تا سدی بین والدین و فرزندان نشود.
۱۵- اگر کودک در خانه مورد احترام باشد، کمتر از اوامر پدر و مادر سرپیچی می کند. احترام به کودک و حسن معاشرت پدر و مادر با وی یکی از اساسی ترین عوامل ایجاد شخصیت در کودک است.
۱۶- مربی خوب کسی است که خواسته های کودک را از راه های صحیح و با روش درست تعدیل کند.
۱۷- ایمان را در کودکتان تقویت کنید.
امام صادق علیه السلام می فرماید: احادیث اسلامی را به فرزندان خود هر چه زودتر بیاموزید، قبل از آنکه مخالفین بر شما سبقت گیرند و دل های کوکان شما را با سخنان نادرست خویش اشغال نمایند.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: وای بر فرزندان آخرالزمان از روش ناپسند پدرانشان، پدران مسلمانی که هیچ یک از فرائض دینی را به فرزندان نمی آموزند. به ناچیزی از امور مادی درباره آنها قانع اند. من از این مردم بری و بیزارم.
۱۸- از مچ گیری و رفتار سرورانه با کودکان بپرهیزید.
۱۹- فرزند را راستگو تربیت کنید. در خانه طوری رفتار کنید که اطفال به راستگویی عادت کنند.
۲۰- کودک را نترسانید زیرا ترس شخصیت کودک را از بین می برد و دچار اختلال روانی می کند.
۲۱- نوازش یکی از غذاهای روانی کودک است باید به اندازه کافی از آن تغذیه شود.
۲۲- زشتی گناه و تنفر مردم از گناهکار را به کودک بفهمانید.
۲۳- بستر بچه ها از ۶ سالگی از هم جدا باشد.
۲۴- تذکرات وقتی اثر دارند که والدین خود مجری و عامل آنها باشند. توجه داشته باشید فرزندان آنگونه که ما می خواهیم نمی شوند بلکه آن طوری که ما هستیم می شوند.
۲۵- بین نظم در خانه و بیرون فرق قائل شوید و اجازه دهید در خانه آزادانه بازی کنند.
۲۶- رفتارهای غیر منتظرانه کودکان را تا حدودی تحمل کنید.
حضرت علی علیه السلام می فرماید: زیاده روی در ملامت و سرزنش، آتش لجاجت را شعله ور می کند.
۲۷- در تذکر دیگران را به رخ او نکشید و کسی را با او مقایسه نکنید.
۲۸- از طریق داستان سرایی بسیاری از مفاهیم خوب را به کودک القا کنید.
۲۹- شیطنت کودک در خردسالی نشان دهنده زیادی عقل او در بزرگسالی است آن را سرکوب نکنید.
۳۰- کودکان را از ۷ سالگی امر به نماز و از ۹ سالگی به روزه کنید.
۳۱- به فرزند خود قرآن بیاموزید.
۳۲- از متهم کردن اطفال به دروغ گویی خودداری کنید.
۳۳- حس کنجکاوی کودک را با حوصله ارضا کنید.
۳۴- در برابر فرزندان هیچ گاه مشاجره نکنید.
۳۵- کودکان از مرگ در هراسند بخصوص مرگ والدین.
۳۶- استعدادهای فرزندان را کشف کنید و آن ها را شکوفا کنید.
۳۷- از نظر مادی نه بی توجه باشید نه کودک را ارضا کنید هر دو خطرناک است.
۳۸- تنها نقطه امید و مایه شادی کودک، مهر پدر و مادر است روان او را مضطرب نسازید.
۳۹- مناسب تکامل کودک به او آزادی دهید و او را به اختیار خودش بگذارید.
۴۰- تربیت فرزند و آموزش واجبات از وظایف والدین است و کسانی که به این امر توجه ندارند مورد نکوهش هستند.
به نکات زیر توجه کنید